Перевод: с татарского на русский

с русского на татарский

басым ясау

  • 1 басым ясау

    1) надави́ть; напере́ть; оказа́ть на́тиск
    2) упира́ть, де́лать упо́р
    3) оказа́ть давле́ние ( на кого)

    Татарско-русский словарь > басым ясау

  • 2 басым ясау

    гл
    1. нажать, нажимать; оказать давление
    2. подчеркнуть, подчёркивать

    Татарско-русский словарь > басым ясау

  • 3 басым

    I сущ.
    1)
    а) по́ступь; шаг

    йомшак басым белән йөрү — ходи́ть мя́гкой по́ступью (мя́гкими шага́ми)

    б) прито́п

    биючеләрнең аяк басымнарыннан идәннәр селкенә — от прито́пов пля́шущих пол трясётся

    2)
    а) отпеча́ток, след

    бармак басымы — (глубо́кий) отпеча́ток па́льца

    б) спец. о́ттиск

    рәсем басымы — о́ттиск рису́нка

    3)
    а) давле́ние, напо́р

    атмосфера басымы — атмосфе́рное давле́ние

    су басымы — давле́ние воды́

    арттан басым — напо́р сза́ди

    басым астында — под давле́нием

    б) на́тиск, напо́р

    дошман безнең басымга түзә алмады — враг не вы́терпел на́шего на́тиска

    в) перен. давле́ние, нажи́м ( на кого); наси́лие, заси́лие

    политик басым — полити́ческое давле́ние

    экономик басым — экономи́ческое давле́ние

    4) лингв. ударе́ние

    логик басым — логи́ческое ударе́ние

    ритмик басым — ритми́ческое ударе́ние

    сүз басымы — слове́сное ударе́ние

    5) ист.; см. җәем

    бер басым арыш — раскла́дка (снопо́в) ржи, рассчи́танная для обмола́чивания в оди́н приём

    басым бастыру — обмолоти́ть разло́женные хлеба́

    •
    II сущ.
    пла́нки клавиату́ры гармо́ни и т. п.

    гармунымның басымы алтын — пла́нки мое́й гармо́ни золоты́е

    III прил.; диал.
    скро́мный, ти́хий; споко́йный; кро́ткий

    үзе басым гына кеше — сам ( по себе) он дово́льно скро́мный челове́к

    Татарско-русский словарь > басым

  • 4 ясау

    1. перех.
    1)
    а) де́лать, сде́лать, мастери́ть, смастери́ть разг., изготовля́ть/изгото́вить (мебель, детали, игрушки, домашнюю утварь и т. п.) || изготовле́ние

    конвертлар яса́у — де́лать (изготовля́ть) конве́рты

    төймәдән дөя яса́у — де́лать из му́хи слона́

    б) де́лать, сде́лать, создава́ть/созда́ть || созда́ние ( произведения изобразительного искусства)

    эскизлар яса́у — де́лать эски́зы

    сын яса́у — созда́ть скульпту́ру

    2) де́лать, сде́лать, сооружа́ть/сооруди́ть, устра́ивать/устро́ить || сооруже́ние, устро́йство

    такталардан тиз генә сәхнә яса́у — бы́стренько сооруди́ть сце́ну из до́со́к

    оя яса́у — устро́ить гнездо́

    баскыч яса́у — де́лать ле́стницу

    3) де́лать, сде́лать, производи́ть/произвести́ (ремонт, обыск, операцию, анализ и т. п.)

    ревизия яса́у — де́лать (произвести́) реви́зию

    тәҗрибә яса́у — де́лать о́пыт, произвести́ о́пыт

    4) де́лать, сде́лать, устра́ивать/устро́ить, проводи́ть/провести́ (свадьбу, собрание, вечеринку, праздник и т. п.)
    5) де́лать, сде́лать, превраща́ть/преврати́ть (в кого-л.) приводи́ть (в какой-л.) вид, (какое-л.) состоя́ние, положе́ние

    ярдәмче яса́у — сде́лать помо́щником, превраща́ть в помо́щника

    бәхетсез яса́у — сде́лать несчастли́вым, привести́ к несча́стью

    кибетче яса́у — де́лать продавцо́м, превраща́ть в продавца́

    6) де́лать, сде́лать

    гимнастика яса́у — де́лать гимна́стику

    массаж яса́у — сде́лать масса́ж, масси́ровать

    кискен борылышлар яса́у — де́лать круты́е поворо́ты

    көнгә ике рейс яса́у — де́лать в день два ре́йса

    7)
    а) де́лать, сде́лать, соверша́ть/соверши́ть || соверше́ние

    хата яса́у — де́лать (соверши́ть) оши́бку

    экскурсия яса́у — соверша́ть экску́рсию

    б) де́лать, сде́лать; ока́зывать/оказа́ть

    басым яса́у — ока́зывать давле́ние

    тәкъдим яса́у — де́лать предложе́ние

    кисәтү яса́у — сде́лать предупрежде́ние

    8) де́лать, сде́лать, причиня́ть/причини́ть (облегчение, трудности, неприятности и т. п.)

    мәшәкать яса́у — причини́ть беспоко́йство

    9) де́лать, сде́лать, гото́вить, пригото́вить (пельмени, пироги, салат, компоты, кисель и т. п.)
    10) разлива́ть/разли́ть (чай, кофе и т. п.)
    11) лингв. образо́вывать/образова́ть || образова́ние

    сүз яса́у — образова́ть сло́во; словообразова́ние

    12) разг.; редко приобрета́ть/приобрести́; обзаводи́ться/обзавести́сь || приобрете́ние, обзаведе́ние

    күлмәк яса́у — приобрести́ пла́тье, обзавести́сь пла́тьем

    өс-баш яса́у — обзавести́сь оде́ждой

    2. прил.; уст.
    наря́дный, аккура́тный

    бик яса́у өст-баш — о́чень наря́дная оде́жда

    3. нареч.; разг.
    наря́дно, аккура́тно

    чын яса́у булып киенү — одева́ться о́чень наря́дно

    Татарско-русский словарь > ясау

См. также в других словарях:

  • басым — I. 1. Аяк басу, адым. 2. Нәрсәгә дә булса басу (II,11,12) хәрәкәте яки күренеше. Басым, басу аркасында барлыкка килгән уем 3. Өслеккә юнәлтелгән механик тәэсир (мәс. авырлык) көче 4. Этәреш, кысу. Көчле кысрыклау 5. күч. Көч белән, көчләп тәэсир… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • гидравлик — с. 1. Гидравликага бәйләнешле 2. Сыеклыкка басым ясау ярдәмендә хәрәкәткә китерелә торган …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • инверсия — 1. Берәр сүзнең мәгънәсенә басым ясау яки бөтен фразага билгеле бер стилистик төсмер бирү өчен җөмләдә сүзләрнең гадәти тәртибен үзгәртү 2. Ак җирлектәге кара сүрәтне, хәрефләрне кара җирлектә ак итеп үзгәртү. Нәр. б. шул рәвешле әверелдерү …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • кысым — Кемгә яки нәр. б. басым ясау. Изү, кысу …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • ла — кис. 1. Сөйләмгә фамильярлык, тәкәллефсезлек төсмере кертеп, төп фикерне көчәйтү, шуңа басым ясау өчен кулл. Раслау яки кире кагуны белдергән сүзләр янында килеп, шуларның мәгънәсен көчәйтә ярый ла юк ла инде 2. Шарт фигыль форм. янында килеп,… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • лә — кис. 1. Сөйләмгә фамильярлык, тәкәллефсезлек төсмере кертеп, төп фикерне көчәйтү, шуңа басым ясау өчен кулл. Раслау яки кире кагуны белдергән сүзләр янында килеп, шуларның мәгънәсен көчәйтә ярый ла юк ла инде 2. Шарт фигыль форм. янында килеп,… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • чыннан — рәв. Дөрестән дә, асылда (әйтелгән сүзнең дөреслегенә басым ясау өчен кулланыла) чыннан ышану …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • кысу — 1. Нин. б. бер авырлык, көч белән басу, йогынты ясау. Тыгызлау 2. Куллар белән уратып алып тоту. Уч белән каты итеп тоту. 3. күч. Нәр. б. бик нык чикләү, авыр хәлгә кую 4. Кысан, тар булу (кием тур.) 5. Бик нык тарттырып бәйләү, буу 6. (Ишекне һ …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • реактор — 1. Билгеле басым һәм температурада химик реакция ясау өчен аппарат 2. Атом төшләре бүленешенең идарә ителә торган чылбыр реакциясе башкарыла торган җайланма 3. Кыска ялганыш вакытында алмаш ток чылбырындагы токны чикләү һәм җитәрлек көчәнеш… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • эшкәртү — 1. Хәзерләү процессында нин. б. төскә, тиешле формага кертү, әйбер итеп ясау. Кирәкле үзенчәлекләрне, сыйфатны булдыру өчен нәрсә белән дә булса тәэсир итү пар белән э. 2. Чәчү, утырту өчен әзерләү (сөрү, тырмалау, культивация) 3. Киләчәктә… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»